Alimentatie wijzigen met terugwerkende kracht?

Vaak wordt verzocht om kinder- of partner alimentatie te wijzigen met terugwerkende kracht. Heeft dit kans van slagen bij de rechter?

Volgens vaste rechtspraak geldt dat een rechter behoedzaam gebruik moet maken van de bevoegdheid om alimentatie wijzigen in te laten gaan op een vóór de uitspraak gelegen datum. Dit geldt met name indien dit ingrijpende gevolgen kan hebben voor de terugbetalingsverplichting. De rechter moet beoordelen of, en in hoeverre, het redelijk is dat terugbetaald moet worden. Relevant bij de beoordeling kunnen zijn: het belang bij terugontvangst van het te veel betaalde, de omvang van de terugbetaling, inkomen en vermogenspositie alimentatiegerechtigde, eerder juiste vaststelling behoefte en/of draagkracht, voorzienbaarheid, had rekening moeten worden gehouden met wijziging en is de alimentatie al verbruikt (conform behoefte). Een rechter moet een wijziging met terugwerkende kracht motiveren.

Door rechters wordt regelmatig de alimentatie gewijzigd. Dit met ingang van de datum waarop het verzoek tot alimentatie wijzigen door de rechtbank is ontvangen. Vanaf het moment waarop het verzoekschrift tot wijziging van de alimentatie is ontvangen kan rekening worden gehouden met wijziging van alimentatie. Indien dit leidt tot een terugbetalingsverplichting dan geldt voornoemde vaste rechtspraak.

In alimentatiezaken wordt weinig gebruik gemaakt van wijziging met terugwerkende kracht met een terugbetalingsverplichting door rechters. De afgelopen jaren is het aantal wijzigingen met terugwerkende kracht met een terugbetalingsverplichting toegenomen. Een voorbeeld is een situatie waarin een man zijn ex-vrouw tijdig geïnformeerd heeft dat hij zijn baan was verloren. Hij had haar meermaals gewaarschuwd voor een aanstaande daling van de kinder- en partneralimentatie. De rechtbank ging er in deze zaak van uit dat de vrouw in staat moet zijn om deels in haar eigen levensonderhoud en in de kosten van de kinderen te voorzien (Rechtbank Oost-Brabant 31-01-2020).

Een ander voorbeeld is een zaak waar op verzoek van de moeder door het LBIO (Landelijk Bureau Inning Onderhoudsbijdragen), nadat door de vader een procedure tot wijziging van kinderalimentatie was gestart, bijna één jaar alimentatie is geïnd terwijl de moeder er rekening mee heeft moeten houden dat de alimentatie verlaagd zou worden. De moeder diende de helft van het geinde bedrag terug te betalen (Rechtbank Noord-Holland 30-01-2020).

In het algemeen kan nog steeds de volgende conclusie getrokken worden. Wijzing van alimentatie met terugwerkende kracht met een terugbetalingsverplichting een uitzondering is. Het is daarom belangrijk om bij wijziging van omstandigheden zo snel mogelijk tot wijziging van de alimentatie te komen.

Heeft u vragen over kinder- of partneralimentatie wijzigen of kan ik u helpen op het gebied van familierecht? Neem dan contact met mij op.