Bankgarantie, altijd safe?
In het handelsverkeer is de bankgarantie niet meer weg te denken. Elke ondernemer heeft er wel mee te maken. Wie een huurovereenkomst sluit, moet vaak een garantie voor drie maanden huur afgeven. Een ondernemer die voor een klant vooruit kosten maakt, vraagt vaak een bankgarantie, vooral als het om een langlopend project gaat. Zekerheid in de vorm van zo’n garantie komt dus vrijwel altijd ter sprake bij het begin van een zakelijke relatie, soms ook later, bijvoorbeeld bij verlenging. Op die momenten zijn er nog geen problemen, is er vaak ook ruimte bij de bank om zo’n garantie te stellen. Het is dan gemakkelijk om te zeggen: doe maar een bankgarantie, dan zitten we safe.
Maar bankgaranties zijn er in soorten en maten. In zo’n garantie kan staan, dat de bank betaalt wanneer de begunstigde simpelweg om betaling vraagt. Bij deze vorm onderzoekt de bank dus niet of er wel een schuld aan de begunstigde bestaat. Er kan ook in staan, dat de begunstigde een factuur moet overleggen die onbetaald is gebleven. In zo’n situatie zou de klant van de bank vooraf kunnen piepen en zeggen dat die factuur allang is voldaan. Bij een bouwproject kan in de garantie staan, dat de factuur moet zijn goedgekeurd door de bouwdirectie. De Hoge Raad heeft vorig jaar nog eens beslist, dat de bank dan moet onderzoeken of de begunstigde misschien bedrog pleegt door de garantie te trekken[1]. Dat kan leiden tot een procedure tegen de bank met alle gevolgen van dien voor de begunstigde.
Het verst gaat de garantie waarin staat, dat pas wordt betaald als de rechter onherroepelijk de vordering van de begunstigde heeft vastgesteld. Dat is een vorm die ook wordt toegepast bij beslag door de schuldeiser. Wanneer bijvoorbeeld een onderaannemer geld tegoed heeft, kan hij beslag leggen bij de opdrachtgever op alles wat de hoofdaannemer tegoed heeft. Die komt dan onmiddellijk financieel droog te staan. Om zo’n beslag op te heffen, kan de bank van de hoofdaannemer dan een garantie stellen. Maar die bank wil dan natuurlijk niet al meteen hoeven te betalen door een simpel betalingsverzoek van de onderaannemer; die moet dan eerst procederen.
Zolang een bank niet failliet gaat, is een bankgarantie op zich altijd safe. Maar hoe snel een begunstigde zijn geld krijgt, hangt af van de voorwaarden in die garantie. Veel ondernemers kijken daar niet naar, omdat ze niet stil staan bij de verschillende vormen van een garantie. En dat kan veel uitmaken: wie zelf krap zit en veel geld te vorderen heeft, zit niet te wachten op een tijdrovende procedure. Het risico is immers groot, dat de schuldeiser intussen zelf failliet gaat en de opbrengst van de bankgarantie bij een curator terechtkomt. En dan is een bankgarantie niet zo safe.
Hebt u bankgaranties? Kijk eens goed naar de voorwaarden die erin staan. Soms wijken die af van de garantie zoals omschreven in een contract en dan is er nog wat te repareren. Moet een contract verlengd worden, is dat ook een moment om nog eens stil te staan bij de inhoud van de bankgarantie.
Hebt u vragen of wilt u een bankgarantie vrijblijvend laten bekijken? Stuur een e-mail.
[1] Arrest van 15 maart 2015, ECLI:NL:HR:2015:600.